Bệnh khô gan: Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và phương pháp điều trị

Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về bệnh khô gan, bao gồm nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và phương pháp điều trị hiệu quả. Giúp bạn hiểu rõ hơn về căn bệnh này, từ đó có thêm kiến thức để bảo vệ sức khỏe gan của bản thân và gia đình một cách tốt nhất.

1. Bệnh khô gan là gì?

Bệnh khô gan, hay xơ gan là tình trạng mô sẹo dần dần thay thế các tế bào gan khỏe mạnh. Quá trình này thường diễn ra trong thời gian dài do nhiễm trùng, các bệnh lý khác hoặc nghiện rượu. Trong hầu hết trường hợp, tổn thương ở gan không thể phục hồi hoàn toàn. Tuy nhiên, nếu phát hiện sớm, một số phương pháp điều trị có thể giúp kiểm soát tình trạng bệnh. [2]

Khô gan được chia thành hai giai đoạn chính là giai đoạn còn bù (compensated cirrhosis) và giai đoạn mất bù (decompensated cirrhosis). Giai đoạn còn bù thường không có triệu chứng rõ ràng, mặc dù gan có thể đã bị sẹo. Giai đoạn mất bù là giai đoạn xuất hiện hầu hết các triệu chứng như vàng da hoặc cổ chướng, đây là giai đoạn rất nghiêm trọng. Nếu phát hiện sớm và điều trị kịp thời, bệnh nhân vẫn có thể hồi phục từ giai đoạn mất bù sang giai đoạn còn bù. [1]

Bệnh khô gan được chia thành giai đoạn còn bù và giai đoạn mất bù

2. Nguyên nhân mắc bệnh khô gan

Bệnh khô gan (xơ gan) không phải là một bệnh lý riêng biệt mà là hậu quả của các vấn đề hoặc bệnh lý về gan khác. Nếu không điều trị dứt điểm nguyên nhân gây bệnh, tình trạng xơ gan sẽ ngày càng nghiêm trọng, các tế bào gan khỏe mạnh dần bị thay thế và không thể phục hồi các chức năng như ban đầu. 

Các nguyên nhân mắc bệnh khô gan phổ biến hiện nay bao gồm: [1]

• Lạm dùng rượu: Theo phân tích tổng hợp các nghiên cứu từ năm 2019, nguy cơ mắc bệnh khô gan tăng ở mọi mức độ tiêu thụ rượu đối với phụ nữ, và nhiều hơn một ly mỗi ngày đối với nam giới.
• Bệnh viêm gan: Cả hai dạng viêm gan C và viêm gan B đều có thể gây ra bệnh khô gan nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
• Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu và viêm gan nhiễm mỡ không do rượu: Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) là tình trạng khiến chất béo tích tụ trong gan, nhưng không liên quan đến việc uống nhiều rượu. Viêm gan nhiễm mỡ không do rượu (NASH), một dạng nặng hơn của NAFLD, gây ra tình trạng tổn thương gan và viêm nhiễm ngoài việc tích tụ mỡ. Nếu NASH không được kiểm soát hiệu quả sẽ dẫn đến khô gan.
• Các bệnh lý khác: Xơ nang, rối loạn chuyển hóa đường, tích tụ sắt quá mức, bệnh Wilson (gan tích trữ đồng), bệnh tự miễn tấn công tế bào gan, tắc nghẽn đường mật, rối loạn tiêu hóa di truyền, một số bệnh nhiễm trùng (như: giang mai, bệnh brucella), tác dụng phụ của thuốc, suy tim mãn tính gây tắc nghẽn gan và xơ gan nguồn gốc cryptogenic (không rõ nguyên nhân).

Xơ gan nguồn gốc cryptogenic là trường hợp không tìm thấy nguyên nhân rõ ràng gây ra sẹo gan. Bác sĩ thường đưa ra chẩn đoán này sau khi loại trừ các yếu tố nguy cơ khác. Tình trạng này có liên quan đến bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NASH), gây ra tình trạng viêm gan mạn tính. [2]

Lạm dụng rượu và mắc bệnh viêm gan là nguyên nhân chính dẫn đến khô gan

3. Dấu hiệu bệnh khô gan dễ nhận biết

Một số dấu hiệu dễ nhận biết của bệnh khô gan, bao gồm: Mắt và da bị vàng, cơ thể luôn trong trạng thái mệt mỏi, nổi mụn nhọt và mẩn ngứa, phân và nước tiểu sẫm màu.

Mắt và da bị vàng

Vàng da và vàng mắt là một triệu chứng phổ biến, dễ nhận biết cảnh báo các vấn đề về gan, đặc biệt là bệnh khô gan giai đoạn mất bù. Khi gan bị tổn thương, chức năng gan suy giảm, dẫn đến tình trạng bilirubin (chất tạo nên màu vàng cho mật) tích tụ trong máu, trào ngược ra da và mắt, gây vàng da và vàng mắt. [1]

Cơ thể mệt mỏi, chán ăn

Cơ thể mệt mỏi, chán ăn là những triệu chứng phổ biến, thường gặp ở nhiều căn bệnh khác nhau. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài và đi kèm với các dấu hiệu khác của bệnh khô gan, thì đây có thể là tín hiệu cảnh báo từ cơ thể mà bạn cần lưu tâm.

Bởi khi gan bị tổn thương, chức năng gan suy giảm, dẫn đến nhiều rối loạn trong cơ thể, bao gồm cả việc tiêu hóa và hấp thu thức ăn. Do đó, người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, không muốn ăn uống, dẫn đến sụt cân và suy nhược cơ thể. [2]

Cơ thể mệt mỏi, chán ăn là dấu hiệu phổ biến của bệnh khô gan

Mụn nhọt, mẩn ngứa

Mụn nhọt, mẩn ngứa là những biểu hiện da liễu phổ biến, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Tuy nhiên, nếu tình trạng này xuất hiện liên tục, dai dẳng và đi kèm với các triệu chứng khác của bệnh, đây có thể là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang mắc bệnh khô gan. Nguyên nhân là vì khi gan bị tổn thương sẽ dẫn đến sự rối loạn chuyển hóa nội tiết tố trong cơ thể, từ đó kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh hơn, gây ra mụn nhọt và mẩn ngứa. [2]

Phân và nước tiểu sẫm màu

Phân và nước tiểu sẫm màu là những dấu hiệu dễ nhận biết cảnh báo các vấn đề về gan, đặc biệt là bệnh khô gan. Khi chức năng gan suy giảm dẫn đến sự tích tụ bilirubin (chất tạo nên màu vàng cho mật) trong máu. Lượng Bilirubin dư thừa này sẽ theo máu đến các cơ quan khác, bao gồm da, niêm mạc mắt và hệ bài tiết, gây ra biểu hiện như nước tiểu sẫm màu và phân có màu nâu đen. [1]

Phân và nước tiểu sẫm màu do lượng Bilirubin dư thừa trong máu khi mắc bệnh khô gan

4. Phương pháp điều trị bệnh khô gan

Hiện nay, các phương pháp điều trị bệnh khô gan hiệu quả đang được các chuyên gia khuyến khích áp dụng như: Thay đổi lối sống lành mạnh, thiết lập chế độ dinh dưỡng dành cho bệnh nhân khô gan, sử dụng thuốc điều trị.

Thay đổi lối sống lành mạnh

Bên cạnh việc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, thay đổi lối sống lành mạnh đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát và cải thiện tình trạng bệnh khô gan. Một số khuyến nghị về lối sống mà bạn nên tuân thủ, bao gồm: [1]

• Ngừng uống rượu bia: Đây là biện pháp điều trị quan trọng nhất đối với bệnh nhân khô gan do rượu. Việc ngừng uống rượu bia hoàn toàn có thể giúp chậm lại tiến trình khô gan và giảm nguy cơ mắc biến chứng nguy hiểm.
• Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và tăng cường chức năng gan.

Thay đổi lối sống lành mạnh là phương pháp điều trị bệnh khô gan đơn giản và hiệu quả

Thiết lập chế độ dinh dưỡng khoa học

Mặc dù, chế độ ăn cho người bệnh khô gan cần được tùy chỉnh theo tình trạng sức khỏe tổng thể và nhu cầu riêng của từng người. Tuy nhiên, vẫn có những nguyên tắc chung được áp dụng như: [3]

• Hạn chế chất béo: Chọn lựa chất béo lành mạnh từ thực vật như dầu oliu, dầu mè, bơ trái bơ thay vì chất béo bão hòa từ động vật. Giảm chất béo giúp giảm áp lực cho gan trong quá trình tiêu hóa.
• Kiểm soát lượng muối: Hạn chế natri (muối) để ngăn ngừa tình trạng tích trữ nước (cổ trướng) thường gặp ở bệnh nhân khô gan.
• Bổ sung đủ protein: Protein cần thiết để duy trì khối cơ và bổ sung năng lượng cho cơ thể. Tuy nhiên, hàm lượng protein cần thiết cho mỗi người bệnh có thể khác nhau, vì thế bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để xác định lượng protein phù hợp.
• Ăn nhiều rau xanh và trái cây: Các loại rau xanh và trái cây giàu vitamin, khoáng chất, chất chống oxy hóa giúp cải thiện sức khỏe tổng thể, tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ nhiễm trùng.

Sử dụng thuốc

Bên cạnh thay đổi lối sống lành mạnh và chế độ dinh dưỡng hợp lý, sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị bệnh khô gan, giúp kiểm soát các biến chứng nguy hiểm cho người bệnh. Loại thuốc được sử dụng sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, tình trạng bệnh và các biến chứng đi kèm. [1]

Điều trị bệnh khô gan bằng thuốc giúp giảm nguy cơ xảy ra các biến chứng nguy hiểm

Bên cạnh việc sử dụng các loại thuốc đặc trị do bác sĩ chỉ định, thì bạn cũng có thể chủ động tăng cường bảo vệ sức khỏe gan của mình bằng các sản phẩm hỗ trợ như Naturenz, nhằm giúp phòng ngừa các bệnh về gan và phục hồi chức năng của gan khi gan đã bị tổn thương.

Các sản phẩm Naturenz được sản xuất bởi DHG Pharma như Naturenz, Naturenz Gold và Naturenz LB, đều có tác dụng giúp phòng ngừa và hỗ trợ điều trị các bệnh về gan, bao gồm cả khô gan, đồng thời bảo vệ sức khỏe gan toàn diện. Đặc biệt, Naturenz LB còn giúp bổ sung nội tiết tố nữ từ thực vật, giúp duy trì làn da căng sáng, mịn màng cho phụ nữ ở giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh. [4]

Naturenz tự hào mang đến cho khách hàng các sản phẩm được sản xuất trên dây chuyền hiện đại, đạt chuẩn GMP, đảm bảo về mặt chất lượng và an toàn cho sức khỏe người sử dụng. Hiện nay, ngoài website chính thức của DHG Pharma, thì bạn còn có thể dễ dàng tìm mua sản phẩm Naturenz chính hãng tại các sàn thương mại điện tử hoặc hệ thống nhà thuốc uy tín trên toàn quốc.

Naturenz hỗ trợ bảo vệ và tăng cường sức khỏe gan toàn diện

Bệnh khô gan là một căn bệnh nguy hiểm với nhiều biến chứng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí đe dọa đến tính mạng. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, bệnh nhân hoàn toàn có thể kiểm soát được tình trạng bệnh và sống khỏe mạnh. Do đó, nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nào nghi ngờ mắc bệnh khô gan, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.

 

Tài liệu tham khảo:

1. Cirrhosis: https://www.healthline.com/health/cirrhosis (Ngày truy cập: 27/06/2024)

2. Cirrhosis of the Liver: Symptoms, Stages & Treatment: https://www.webmd.com/digestive-disorders/understanding-cirrhosis-basic-information (Ngày truy cập: 27/06/2024)

3. How to Follow a Cirrhosis Diet: https://www.verywellhealth.com/what-is-the-best-diet-for-cirrhosis-1760062 (Ngày truy cập: 27/06/2024)

4. Naturenz: https://www.dhgpharma.com.vn/vi/tieu-hoa-gan-mat/search?keyword=naturenz&option=com_virtuemart&page=shop.browse&search=true&view=category&limitstart=0 (Ngày truy cập: 27/06/2024